Эл аралык PISA изилдөөсү тууралуу маалымат (кыргызча версия)
Окуучулардын билим жетишкендиктерин баалоонун эл аралык программасы (англ. Programme for International Student Assessment — PISA) — бул окуучулардын функционалдык сабаттуулугун жана алган билимдерин турмушта колдонуу жөндөмүн баалоочу эл аралык тест. Изилдөө үч жылда бир жолу өткөрүлөт. Ага 15 жаштагы окуучулар катышат. Программа 1997-жылдан бери иштеп жатат, алгачкы тест 2000-жылы өткөрүлгөн.
Бул тестти Экономикалык кызматташтык жана өнүгүү уюму (ОЭСР) дүйнөдөгү алдыңкы илимий-изилдөө уюмдары менен биргеликте уюштурат.
Программаны Австралиянын ACER педагогикалык изилдөө кеңеши жетектейт, ал эми ишке төмөнкү уюмдар катышат: Нидерланддагы CITO, АКШдагы ETS жана WESTAT, Япониядагы NIER жана билим берүү тармагындагы башка эл аралык абройлуу институттар.
📍 PISAнын негизги максаты
15 жаштагы окуучулар замандын талабына ылайык, билимди реалдуу жашоо кырдаалдарында колдонуу деңгээлине жеткенби — мына ушул аныкталат. Изилдөө өлкөлөрдүн билим берүүсүндөгү өзгөрүүлөрдү талдоого жана кабыл алынган билим саясатынын натыйжалуулугун баалоого мүмкүндүк берет.
📍 PISAнын өзгөчөлүктөрү
Башка баалоо системаларынан айырмаланып, PISA төмөнкү принциптерге таянат:
- Географиялык кеңири камтуу — дүйнөнүн көптөгөн өлкөлөрү катышат;
- Өмүр бою билим алууга даярдыкты баалоо;
- Социалдык факторлор менен билим натыйжаларын салыштыруу;
- Туруктуулук жана үзгүлтүксүздүк — тенденцияларды узак мөөнөттүү салыштырууга мүмкүнчүлүк берет.
📍 Баалоо багыттары
PISA үч негизги функционалдык сабаттуулукту текшерет:
| Багыты | Мазмуну |
|---|---|
| Окуу (чыгармачылык-сабаттуулук) | Текстти түшүнүү, талдоо жана турмушта колдонуу жөндөмү |
| Математикалык сабаттуулук | Математикалык ой жүгүртүү, эсепти тиричиликте колдонуу |
| Жаратылыш таануу (STEM) сабаттуулугу | Илимий ойлонуу, далилдөө, изилдөө жана көйгөй чечүү |
📍 Кыргызстан жана PISA
Кыргызстан бул изилдөөгө 2006 жана 2009-жылдары катышкан жана эки жолу акыркы орундарды алган. Ошондон кийин өлкө белгилүү убакыт катышпай калган.
Азыр Кыргызстан PISA-2025 изилдөөсүнө даярданууда.
📌 Математикалык сабаттуулук (аныктама)
Математикалык сабаттуулук — бул окуучунун математикалык ой жүгүртүүсү, математика илимин турмуштук жана практикалык кырдаалдарда түшүндүрүү, талдоо жана колдонуу жөндөмү. Бул жөндөм адамга маалыматтуу чечим чыгарууга, логикалык ойлоого жана реалдуу көйгөйлөрдү чечүүгө мүмкүнчүлүк берет.
| PISA: математическая грамотность. – Минск: РИКЗ, 2020 | https://rikc.by/ru/PISA/2-ex__pisa.pdf |
| Институт стратегии развития образования. Банк заданий. Естественнонаучная грамотность | http://skiv.instrao.ru/bank-zadaniy/matematicheskaya-gramotnost/ |
Банк заданий PISA (математическая грамотность) | https://clck.ru/TeXmB |
| Сборник заданий по формированию функциональной грамотности учащихся на уроках математики | https://clck.ru/RrBVE |
| Сборник тестов по математической грамотности для учащихся 5-11 классов | https://clck.ru/TeVxQ |
| Математическая грамотность Сборник тестовых заданий по математике (6-7 классы) | https://goo.su/4KQh |
| Математическая грамотность. Банк заданий | https://clck.ru/SGLHf |
| Электронный банк заданий функциональной грамотности | https://fg.resh.edu.ru/functionalliteracy/events |
| Банк заданий по функциональной грамотности | https://media.prosv.ru/fg/ |
| Диагностическая работа для учащихся 5 классов математическая грамотность | https://100balnik.ru.com/wp-content/uploads/2019/09/МА_5_2019_демоверсия.pdf |
| Диагностическая работа для учащихся 7 классов математическая грамотность | https://100balnik.ru.com/wp-content/uploads/2019/09/МА_7_2019_демоверсия.pdf |
| Примеры открытых заданий PISA по читательской, математической, естественнонаучной, финансовой грамотности и заданий по совместному решению задач | http://center-imc.ru/ |
| Математическая грамотность | http://testuser7.narod.ru/School3/Ahmetova1.pdf |
Тесты по математике для подготовке к PISA | https://kopilkaurokov.ru/matematika/testi/tiesty-po-matiematikie-dlia-podghotovkie-k-pisa |